Vandaag wil ik met jou stilstaan bij een van de verborgen mysteries van het leven van Jezus, Maria en Jozef: de droom van Sint-Jozef. Dit is het moment waarop Jozef, die verloofd was met Maria, in een droom een engel van de Heer zag, die hem de ware aard van Maria’s zwangerschap onthulde en hem geruststelde om haar als zijn vrouw te nemen.
Het schilderij dat we hier zien, is een werk van de Spaanse schilder Vicente López Portaña, die leefde in de achttiende en negentiende eeuw. Hij was een van de beste portretschilders van zijn tijd, en werd benoemd tot hofschilder van verschillende Spaanse koningen. Hij schilderde ook religieuze, historische en mythologische taferelen, maar hij legde zich vooral toe op portretten. Hij was een neoclassicist, die zich liet inspireren door de Italiaanse renaissance.
Het schilderij toont de scène van de droom van Sint-Jozef, zoals die beschreven wordt in het evangelie van Matteüs (1,18-25). We zien Jozef in een bijna onnatuurlijke, koortsachtige droom verkeert, omdat hij niet eens ligt. Het is alsof hij in een droom heel dicht bij het bewustzijn is, waardoor hij ziet dat die gedachten niet uit zijn verbeelding komen, maar door een derde, in dit geval een engel, op een transcendente manier worden meegedeeld. De engel verduidelijkt niet alleen het mysterie, maar moedigt Jozef ook aan om als vader op te treden.
De engel spreekt tot Jozef en zegt: “Jozef, zoon van David, wees niet bevreesd Maria, uw vrouw, tot u te nemen, want wat in haar verwekt is, is uit de heilige Geest. Zij zal een zoon baren en gij zult Hem de naam Jezus geven. Want Hij is het die zijn volk zal redden uit hun zonden.” Hij was degene die de plicht had om de naam van het kind te kiezen. En de naam kwam overeen met die welke de engel aan Maria had gezegd. Uiteraard was die “toevalligheid” geen toeval, maar maakte die deel uit van een goddelijk plan. Daarom, en na de opluchting van Jozef, “ontwaakte hij en deed zoals de engel van de Heer hem had opgedragen en nam zijn vrouw bij zich”; dat wil zeggen, hij legaliseerde zijn situatie voor iedereen, en redde vooral Maria van de schande (en zelfs van de beschuldiging van overspel).
Het schilderij is in de stijl van de neoclassicisme, die gekenmerkt wordt door een sobere en elegante compositie, een realistische weergave van de figuren en de ruimte, en een zacht kleurgebruik. Bijvoorbeeld de gele deken, die verwijst naar het licht, de wijsheid en de openbaring, die Jozef ontvangt in zijn droom. De gele deken is ook een symbool van de koninklijke waardigheid, die Jozef deelt met zijn zoon Jezus, de erfgenaam van de troon van David.
Het schilderij nodigt ons uit om na te denken over de betekenis van de droom van Sint-Jozef, die niet alleen een goddelijke boodschap is, maar ook een goddelijke roeping. Jozef is niet alleen de echtgenoot van Maria, maar ook de vader van Jezus. Hij is niet alleen de ontvanger van de engel, maar ook de medewerker van God. Hij is niet alleen de getuige van het mysterie, maar ook de deelnemer aan het heil.
Laten we daarom vragen aan Sint-Jozef om zijn voorspraak, opdat hij ons helpt om te luisteren naar de stem van God, om ons open te stellen voor zijn wil, en om ons ja-woord te geven, net als hij. Laten we ook bidden voor de vaders, die de roeping hebben om hun gezin te leiden, te beschermen en te heiligen. Moge de Heer ons de genade schenken om deel te nemen aan zijn heilsplan, in de geest van vertrouwen en moed.
Door:
Juan Diego Escartín